We hebben een hele trip voor de boeg: eerst een dikke 3 uur van Jericó naar Medellín terminal sur en vandaar een klein uurtje naar El Retiro. Per departement en regio zijn er verschillende busmaatschappijen en een direct ticket Jericó-Retiro is niet mogelijk. Ergens in Medellín sur moeten we weer in een rij aanschuiven. De overstap verloopt onverwacht soepel, maar bij de metro in Medellín wachten we tot de bus vol zit. Een half uur later vertrekt ie eindelijk en een uur later stappen we uit bij Parcelación Mirador de la Represa, het condominium waar Lina en Julian wonen. Het is 100 meter lopen naar de bewaakte ingang van de compound, bergop, steil. Hijgend komen we boven en voor we ons aangemeld hebben komen Lina en Julian al voorrijden met hun auto. Perfecto!
Vijf minuten later rijden we tussen hoge bomen de lange oprijlaan naar beneden. Wow, dit overtreft onze verwachtingen. Voor ons ligt een allesbehalve bescheiden optrekje met een flinke lap tuin rondom. We stappen uit en luid blaffende honden rennen ons tegemoet. Scout, een kniehoge pup van 6 maanden stormt gelijk op ons af en springt tegen ons op. De zesjarige Prana heeft meer tijd nodig. We lopen de open keuken binnen. De grote, hoge woonkamer met grote open haard en open glazen deuren naar het terras ziet er heel gezellig uit. Het uitzicht op de vallei en het Embalse La Fe, een stuwmeer, is fenomenaal! We zien Neko Chan door het gras sluipen. Ao Chan ligt binnen, languit op de bank. Een open trap loopt naar de vide met rechts de slaapkussens van de honden naast Lina ‘r werkplek. Links is de deur naar het privévertrek van Lina en Julian. Beneden, onder het privévertrek liggen de twee gastenkamers, ieder met een eigen badkamer. Wat een huis!!!
De broer van Julian is er ook nog; hij vertrekt vannacht samen met Lina naar Bogotá. Lina is magistraat (rechter) bij het hooggerechtshof in Bogotá en blijft 10 nachten in haar appartementje aldaar. Julian spreekt perfect Amerikaans; hij is opgegroeid in Florida. Hij blijft hier nog een nachtje; hij heeft woensdagochtend een overleg in Medellín voor hij naar Puerto del Carmen in Mexico vertrekt. Daar is ie bezig met het opzetten van een restaurant. Julian is chef kok, heeft veel ervaring opgedaan in Japan en Mexico en is master chef ramen. In Cali heeft ie met enkele partners 15 restaurantjes. Zijn broer is nu ook begonnen met het vak en samen bereiden ze een uitstekende maaltijd, de malse steak en patatas boven open vuur geroosterd. Heerlijk!
We doen het rustig aan, zoals altijd na een reisdag. Scout komt enthousiast spelen en Prana blijft vooralsnog boven op zijn kussen liggen, naast de werkplek van Lina. Julian leidt ons rond in de keuken. “Koop vooral geen sauzen, rijst, bonen, kruiden etc., dat kan je hier allemaal vinden” zegt Julian terwijl de hij kasten met etenswaren opentrekt. “De koelkast ligt nog vol met groenten en kaas en die moeten op. De boomgaard hangt vol met citrusvruchten en in de kleine moestuin zijn de courgettes en sla plukrijp. Neem zoveel je nodig hebt.” Hij wil ons overal naar toe brengen, naar het oude stadje El Retiro, naar de ‘cascada’ (waterval), maar wij houden het bij een luxe supermarkt en een ‘health shop’ voor mijn glutenvrije producten gemaakt van amandel-, cashew- en kokosmeel. We kopen in voor de hele week want de dichtstbijzijnde kleine supermarkt ligt minimaal 20 minuten lopen aan de drukke doorgaande weg, bergaf.
Julian werkt verder de hele dag en bemoeit zich nergens mee. Fer is ook aan ’t werk: hij begint in januari met het geven van de online-cursus Celestial Navigation voor mede-instructeurs van de Zeezeilers van Marken, en hij is de watermarkt in Colombia vanachter zijn laptop aan het verkennen. Ik tut de hele dag, speel met Scout in de enorme tuin, pluk wat courgettes en appelsienen en loop weer naar boven naar het huis, hijgend. De katten slapen en struinen in hun uppie, Prana ligt boven op zijn kussen. Fer heeft gekookt en we eten gezellig met zijn drieën. ’s Avonds languit voor de buis netflixen, met de hele bonten familie naast ons op de bank. Heerlijk!
We pikken snel ons thuisritme op. Fer werkt hele -halve- dagen aan zijn cursus. Ik tut de ochtend uit, speel met de honden, zorg voor ontbijt en lunch, schrijf en schaaf aan de blog. ’s Middags gaan we een uurtje wandelen. Dan de afternoon tea of de borrel. Koken, eten, opruimen, foto’s van de ‘niños’ naar Lina appen, met z’n allen op de bank en netflixen. ‘Cien Años de Soledad’ (Honderd jaar eenzaamheid) kijken we, een intrigerende serie naar het prachtige boek van de Colombiaanse schrijver Gabriel Garcia Marquez. Een absolute aanrader!
We koken om en om, heel lekker! Alles is voorhanden in deze keuken, je kan het zo gek niet bedenken. Magnetron, oven, 2-pits elektrisch, 4-pits gas. Stoomkoker, slowcooker, waterkoker, filterkoffie en perculator, hakapparaat, bullit, blender, mandoline, Kitchen Aid keukenmachine en wat apparaten waarvan ik het doel noch de werking ken. Maar geen afwasmachine… Maar goed, thuis is Fer ook de afwasmachine, dus we klagen niet 😉 . Onze dagelijkse ‘jugo’ bereid ik met de bullit: geschild fruit en drinkwater in het potje, deksel met messen erop, omgekeerd op het onderstel, vastklikken en draaien maar. Simpel en weinig afwas, daar hou ik van! De kasten met eetwaar zijn een ware ontdekkingstocht, met bijzondere ingrediënten uit de hele wereld waarvan we de naam en/of het gebruik moeten raden. Alleen rijst kunnen we met geen mogelijkheid vinden. Maar we eten bami van zoete bataat, tomatentartaar met pikante honing op mijn amandel-cashew-pizza, lasagne met amandelmeelvellen met een Japans tintje.
Omdat Prana agressief reageert op andere honden en pup Scout zijn gedrag kopieert, worden ze nooit uitgelaten. Dat vinden we jammer; wandelen is toch net iets minder leuk als je honden thuis moeten blijven. Maar met 2 hectare bos en wei om te rennen en te ravotten, plus een vijver om af te koelen missen ze het uitlaten niet. Slimme Scout speelt vaak in zijn uppie: het balletje in zijn bek laat ie los boven op de helling en hij rent erachteraan terwijl het naar beneden rolt. Als ie het warm krijgt van het rennen laat ie zich in de vijver zakken om af te koelen. Tenminste 3 keer per dag spelen we samen in de diepe tuin, ik, Prana en Scout. Ik gooi een speeltje of houtje bergop of bergaf en ze sprinten erachteraan. Prana ontdooit snel; zijn gezicht rimpelt als ie lacht en dat is erg leuk om te zien. Hij komt graag naast me zitten in het gras en vindt het fijn om geaaid te worden. Scout is altijd enthousiast, heel leuk en soms te wild. ‘Down’ lijkt ie wel te begrijpen gelukkig, maar hij blijft proberen. Net kinderen! Als ie in de gaten krijgt dat een van ons Prana aait, komt ie tussenbeide en begint Prana te ambeteren: bijten in oor, hals en snuit. Prana ergert zich zichtbaar en loopt weg. Puppymanieren… dat krijgen we echt niet binnen tien dagen afgeleerd, maar toch proberen we het; you never know.
Neko Chan is een prachtige kleine jaguar. “She ’s Art” zegt Julian. Ze is vaak buiten, op jacht. Met haar mooie bonttekening en slanke lijn ziet ze eruit als een Egyptische godin. Ao Chan is een grijze poema met prachtige groene ogen. Hij ligt en eet graag, dat zie je terug in zijn lijn. Ze hebben Japanse namen; Lina en Julian zijn gek op en van Japan. Chan betekent geliefde, in vrede, gegeven door God. Neko betekent ‘kat’ en Ao ‘blauw’. Ao Chan komt vaak bedelen als ik de utility inloop, het kamertje waar de wasmachine en droger staan en de schoonmaakspullen. Daar staan ook de hondenbakken, het voer en de knapperige repen van gedroogde lever. Alle vier zijn ze gek op die stinkende strips. Die zijn dus uitermate geschikt als lokaas en beloning. De katten moeten namelijk van Lina om 18 uur naar binnen. Dan wordt het donker en is ze gerust dat er niets met ze gebeurd. Dat hebben we een keer eerder moeten doen, in de Spaanse Sierra Blanquilla. Toen moesten we 15 katten op tijd binnen krijgen, dus 2 gaat zeker lukken!
Tuinman Julio komt twee keer in de week. De honden attenderen ons op zijn komst door luid geblaf. Ze stormen op hem af, Prana met de rugharen omhoog. Gelukkig is Julio niet onder de indruk. Hij glimlacht en schudt zijn hoofd, hij is eraan gewend. Op woensdag is ie de hele dag aan het werk: knippen, snoeien, plukken, afvoeren. Maaien gebeurt met de automatische grasmaaier. Die ziet eruit als de grote versie van de automatische stofzuiger die hier onder de moderne piano aan de oplader staat. Super handig! ’s Zaterdags veegt Julio de bladeren, leegt de biobak op de composthoop en brengt het huisvuil weg. Een vriendelijke man die zijn koffie en smoothie liefst alleen opdrinkt. Hij woont in het dorp en komt dagelijks op zijn brommertje naar Mirador de la Represa. De compound is meer dan 10 km2 en lijkt op een presidentiële wijk met enorme huizen, de meeste verborgen achter hoge hekken met begroeiing en omringd door complete parken. Daar is veel werk, heel veel werk. Er rijden dan ook veel brommers hier.
Het is zaterdag en Erik en Nadia komen ons opzoeken. Eric wil Rainmaker in Colombia gaan aanbieden, en komt babbelen over toekomstige projecten in Colombia. En passant wil hij Fer overtuigen over het opzetten van bamboeplantages. Bamboe is inderdaad een heel veelzijdig product. Nadia is zijn Colombiaanse vriendin, al 6 jaar. Ze wonen samen in Colombia en in Nederland. Ze zijn er vroeger dan gepland en ik smelt snel nog chocolade voor op de rijstwafels met gembersinaasappelmarmelade. Eric heeft via Nadia de nodige contacten in Santa Marta. De mannen praten wat, en Nadia komt bij mij in de keuken staan. Het is een leuke vrouw, die ook Engels en een beetje Nederlands spreekt. Dat is bijzonder in Colombia; nog geen 6% van de bevolking spreekt Engels. Ze wonen in Bucaramanga in een appartement, samen met haar zoon van 12. “Als jullie daar… je kan bij ons logeren” nodigt ze ons uit. Hoe gastvrij toch! Na nog een kop koffie gaan we lunchen. Het is nog een dingetje om Prana en Scout binnen te krijgen, maar ik durf ze niet zomaar buiten te laten. Als ze eindelijk binnen zijn stappen we in de auto. We eten bij de Italiaan in de buurt. Het gesprek gaat over hun en ons leven en over de Nederlandse en Europese politiek. Het gaat allemaal heel gemoedelijk, het is een sympathiek stel. Maar over politiek worden we het niet eens; Eric is best wel rechts maar gelukkig geen Trump-fan.
Het weer is stabiel instabiel: zonnig tussen de witte en zwarte wolken en regelmatig een flinke regenbui. De schuifpui kan gelukkig altijd open blijven zonder dat het binnen regent. De ‘niños’ lopen in en uit. Met al die nattigheid wordt het snel vuil, vooral de banken. Ik begin langzaamaan met de schoonmaak. De witte bank is makkelijk: daar ligt een katoenen deken over, die gaat in de wasmachine. De grijze bank is toch een dingetje. Ik opper een stoommachine, die moeten ze vast hebben, maar Fer kan hem niet vinden. Op internet vindt ie een stofvriendelijke oplossing. En het werkt, hij krijgt de bank veel schoner. De volgende dag vind ik een klein stoomapparaat in een van de kasten in de utility, maar we vinden het helemaal goed zo.
Dinsdag gaan we met de bus naar El Retiro, volgens vrienden en internet een heel leuk dorp. We zwaaien naar de eerste bus die langs komt. De chauffeur mompelt dat deze bus naar La Ceja gaat. “Maar dan komt u langs de afslag naar El Retiro toch” probeer ik in mijn beste Spaans. Hij mompelt iets maar ik versta het niet. Het verkeer raast voorbij. De buspassagiers gaan zich ermee bemoeien… ik kijk vertwijfeld, ik hoor niet wat ze zeggen. Er dendert een bus voorbij. “Baja aquí y toma el bus directamente al Retiro” zegt een non luid en duidelijk. ‘Vale, muchas gracias” en we stappen uit. Na vijf minuten wachten komt de directe bus eraan en nog eens twintig minuten later stappen we uit. Het is inderdaad een leuk stadje! Fer heeft honger dus we gaan eerst lunchen op een terrasje aan het ‘Parque Municipal’. Het is een lokaal restaurant en het is er druk, dat is een goed teken.
Aan het hoofd staat de Parroquia Nuestra Señora del Rosario. Het is een buitengewone actieve parochie waar op zondag 6 missen opgedragen worden, waaronder om 10 AM een voor de kinderen en een voor de jongeren om 19 PM. Er is ook nu een mis bezig en de priester is aan het preken. Er hangt veel geknutselde kerstversiering in de kerk. In een van de zijbeuken is een kerst-tafereel gebouwd; ze maken er ook veel werk van in El Retiro. Ik zie geen Mariabeeld waar ik kaarsjes kan branden. Bij de ingang staat een elektrische kaarsjesbox, dus schuif ik al mijn muntgeld in de gleuf van de elektrische bak. Met elke munt gaat er een kaarsje branden voor Nuestra Señora del Rosario, die hoog boven achter het altaar zit, het kindje Jezus op haar schoot.
Julian komt een dag eerder thuis. Het is een hartelijk weerzien en vooral Scout is erg blij. Weer wil ie ons overal naar toe brengen, maar dat hoeft niet; wij willen de laatste dag nog genieten van onze nieuwe vrienden. Deze keer kook ik. Het is een gemoedelijke maaltijd. Julian vertelt hoe ze hier terecht gekomen zijn. Cali is te crimineel geworden en sinds zijn broer gewelddadig werd beroofd van zijn horloge langs het meer waar ze woonden, durfde Lina er niet meer met Prana te joggen. Volgens vrienden is El Retiro de beste plek om te wonen in Colombia, dus zijn ze hier gaan zoeken. Ze hebben het huis van een Colombiaans gezin dat in Portugal ging wonen gehuurd, in Mirador La Represa, een kwartier met de auto van hun huidige huis. Maar na een maand kwam de vrouw met de drie kinderen terug; de meneer bleek een nieuwe liefde te hebben en ze wilden ontbinding van het huurcontract. De vrouw en haar moeder vonden een ander huis voor Lina en Julian, van een Amerikaans stel. Dat vonden ze eigenlijk een veel fijner huis. Totdat de regens kwamen… overal lekkage tot dweilens toe… Dus weer op zoek. Dit huis stond te koop en dat konden ze huren. De kinderloze eigenaren zijn hoogbejaard en wilden naar een appartement dichter bij winkels. Ze werden goede vrienden. Het stel wilde dat zij het huis zouden kopen, maar Julian en Lina kunnen een hypotheek bij de bank niet betalen. Voor alles is een oplossing zei de oude man en ze hebben een hypotheek bij het echtpaar afgesloten, met acceptabele maandlasten die elk jaar een beetje verhoogd worden. En nu wonen ze er al een half jaar met heel veel plezier. “Driemaal is scheepsrecht! En het echtpaar?” “We zien ze regelmatig, het voelt als ouders” zegt Julian.
De laatste ochtend is aangebroken. Prana voelt dat we weggaan en blijft weer boven liggen, naast de werkplek van Lina. Scout is speels en wild, zoals altijd. Neko Chan en Ao Chan zijn nog in huis. Alle afscheid is moeilijk, maar het is ook wel tijd om te gaan. Julian brengt ons naar de terminal in El Retiro, fijn! Nu hoeven we niet met onze bagage aan de kant van de weg in de regen te wachten op de bus. We nemen hartelijk afscheid van Julian. “If you need something, whatever it is, please call me” drukt ie ons op het hart, “we keep in touch”. “Yes, we keep in touch!” en we zwaaien hem na als ie de terminal uitrijdt. Op naar het volgende avontuur: Manizales, de hoofdstad van de koffiedriehoek.